Zusterschepen Onversaagd-klasse
AMERIKAANSE OORSPRONG
Deze schepen waren ontworpen en gebouwd als oceaanmijnenveger, dus voor het ruimen van mijnen buiten de territoriale wateren en daarmee ook voor diepere wateren. Het Amerikaanse ontwerp was bedoeld als reactie op de mijnenlegoperatie van Noord-Korea gedurende de Koreaanse Oorlog. Deze oorlog maakte duidelijk dat de US Navy nieuwe mijnenvegers nodig had, die bovendien in diepere wateren moesten kunnen opereren. De schepen waren in staat om magnetische, akoestische en contactmijnen te ruimen. Ontwerper zou P.L. Rhodes zijn, die in de Tweede Wereldoorlog de succesvolle Admirable class had ontworpen [bron: 90 jaar Mijnendienst – Bob Roetering]
De Amerikanen bouwden meerdere series MSO, (Mine Sweeper Ocean). De schepen van de Onversaagd-klasse waren deel van de Amerikaanse Aggressive klasse, ook wel Agile klasse genoemd. Om precies te zijn vormden de Nederlandse schepen de AM-421 klasse. Er zijn rond de 100 MSO’s gebouwd in die jaren, verspreid over een aantal werven in de VS. 58 schepen gingen naar de US Navy, de anderen gingen naar België, Nederland, Frankrijk, Italië en naar Noorwegen, de Filipijnen, Portugal, Spanje, Taiwan en Uruguay. Voor zover bekend zijn de ex Hr.Ms. Mercuur en de USS Lucid (MSO 458) de enige overlevenden van hun klasse.
AMERIKAANSE FINANCIERING
De mijnenvegers van de Onversaagd-klasse werden op bruikleenbasis ter beschikking gesteld aan Nederland, verbonden met de verplichting tot onderhoud. Dit gebeurde op basis van het MDAP, het Mutual Defense Aid Program ook aangeduid met Mutual Defense Assistance Programme . Dit werd na de Tweede Wereldoorlog in het leven geroepen door de Verenigde Staten om de Europese landen te assisteren bij het opbouwen van hun strijdmachten. Het doel van het programma was ervoor te zorgen dat West-Europa buiten de invloedssfeer van de Sovjet-Unie bleef. Tussen 1948 en 1954 is ca. 30 miljard dollar hieraan uitgegeven door de Verenigde Staten. De hulp is tot in de jaren zestig voortgezet en langzaam afgebouwd.
HERZIENE VLOOTPLAN VAN HOLTHE
De aanschaf van 6 oceaanmijnenvegers voor Nederland is te herleiden tot het Herziene vlootplan van Holthe uit 1949, genoemd naar vice-admiraal jhr. E.J. van Holthe, bevelhebber der zeestrijdkrachten van 1948-1951. Dit vlootplan voorzag in de aanschaf van in totaal 68 mijnenvegers:
– 6 oceaanmijnenvegers,
– 14 eenheden van de Beemsterklasse met Mutual Defense Assistant Program (MDAP) gelden,
– 14 Wildervankklasse met MDAP-steun
– 18 Dokkumklasse mijnenvegers voor Nederlandse rekening.
– 16 ondiepwatermijnenvegers, waarvan 8 voor Nederlandse rekening en 8 met MDAP-steun. Dit gehele plan werd gerealiseerd in de periode 1953 tot 1962. [bron: 90 jaar Mijnendienst – Bob Roetering]
© Foto Beeldbank NimH
MOTTENBALLENVLOOT EN HERKLASSERING IN 1965
Na aankomst in Nederland lagen de schepen van de Onversaagdklasse het grootste deel van de tijd in conservatie in Den Helder, in de zogenaamde motttenballenvloot. Dit had mede te maken met de personeelstekorten waar de marine in de jaren ’50 mee kampte. Per 2 augustus 1965 werden ze – met uitzondering van de Onversaagd en Onverschrokken – geherklasseerd tot hoofdkwartier ondersteuningsschepen ten behoeve van de Mijnendienst. Bij de herklassering werden de mijnenveegtuigen niet verwijderd.
ZUSTERSCHEPEN
Hr.Ms.ONVERSAAGD
(ex AM480 – MSO 480, M 884, later A 854)
Gebouwd op de Amerikaanse scheepswerf Astoria Marine Construction Co. in Astoria. In dienst gesteld 27 mei 1954, daarna is conservatie gegaan. In april 1973 in dienst genomen als opnemingsvaartuig. In september 1976 uit dienst gesteld, in juli 1979 verkocht voor de sloop. © Foto Beeldbank NimH
Hr.Ms. ONBEVREESD
(ex AM 481, MSO 481, M 885, A 855)
Gebouwd op de Amerikaanse scheepswerf Astoria Marine Construction Co. in Astoria. In dienst gesteld 21 september 1954, daarna in conservatie gegaan. In maart 1976 in dienst genomen als hoofdkwartier-ondersteuningsschip. In mei 1982 uit dienst gesteld en in maart 1989 verkocht voor de sloop. © Foto Beeldbank NimH
Hr.Ms. ONVERMOEID
(ex AM484, MSO 484, M 887, A 857)
Net als ons schip gebouwd op de werf Peterson Builders Inc. in Sturgeon Bay in Wisconsin. In dienst gesteld 23 september 1954. Daarna op 2 augustus 1965 herklasseerd tot hoofdkwartier-ondersteuningsschip ten behoeve van de Mijnendienst. In oktober 1971 uit dienst gesteld en in februari 1975 verkocht voor de sloop. © Foto Beeldbank NimH
Hr.Ms. ONVERVAARD
(ex AM 482, MSO 482, M 888, A 858)
Gebouwd op de Amerikaanse scheepswerf Astoria Marine Construction Co. in Astoria. In dienst gesteld 31 januari 1955. Daarna op 2 augustus 1965 herklasseerd tot hoofdkwartier-ondersteuningsschip ten behoeve van de Mijnendienst. In mei 1982 uit dienst gesteld en in november 1984 verkocht voor de sloop. Op de foto wordt het na verkoop aan Deans Marine Ltd op 18-1-1985 door de sleepboot Towing Wizard naar Sheerness (Engeland) gesleept. © Foto L.W. Meylof, beeldbank NimH
Hr.Ms. ONVERDROTEN
(ex AM 485, MSO 485, M 889, A 859)
Gebouwd op de Amerikaanse scheepswerf Astoria Marine Construction Co. in Astoria. In dienst gesteld 22 november 1954. Daarna op 2 augustus 1965 herklasseerd tot hoofdkwartier-ondersteuningsschip ten behoeve van de Mijnendienst. In mei 1982 uit dienst gesteld en in september 1984 verkocht voor de sloop. © Foto beeldbank NimH
– Terug naar DE MERCUUR